Fransız yazar George Arno'nun "The Wages of Fear" (1950) kitabından uyarlanmış bir film.

Kitap önce 1952'de yönetmen Henri George Cluzo tarafından film yapılmış.

Filmde, Nikaraguadaki bir petrol kuyusuyla ilgili özel bir operasyonda görev alan dört uluslararası suçlunun izini sürüyoruz. Bu tekinsiz adamlar, kontrol altına alınmayan bir yangın çıkınca, iki kamyona paylaştırılan 6 sandık nitrogliserini balta girmemiş ormanda kilometrelerce taşımak zorunda kalırlar.

William Friedkin, kendi filmi için, kitabın yeni bir uyarlaması olduğunu savunmuş. Film, hava koşullarının aniden değiştiği Dominik Cumhuriyeti'nde çekişmiş. Film bütçesi için 2,5 milyon dolar ayrılmış; ancak sonra giderler 22 milyon dolara çıkmış. Patlayıcıyı taşıyan daha önce tanışmamış 4 karakter için geleneksel oyuncu profilinin dışına çıkmış, her birini bir suçlu olarak sahneye sürmüş. Burada şöyle bir metafor üzerinde durmuş: Birbirinden hoşlanmayan yabancıların birlikte çalışmanın bir yolunu bulmak zorunda olduğu aksi halde dünya, her şeyin patlayacağı bir yer haline gelir. Çekimler sırasında Friedkin dahil ekipteki bazı kişiler sıtmaya ya da dizanteriye yakalanmış. Meşhur çürük halatlı köprü sahnesi ise Meksika'da çekilmiş. Akarsu yatağına suyun azalmasından dolayı yapay su pompalanmış, yağmur görüntüsü için makineler, hortumlar kullanılmış. Köprünün sallanması için altına hidrolik mekanizmalar yerleştirilmiş. 12 dakika süren köprü sahnelerinin çekimi yaklaşık birkaç ay sürmüş ve köprü sahneleri 3 milyon dolara mal olmuş.

William Friedkin, film sesleri için Alman elektronik grubu Tangerine Dream ile çalışmış.

Mayıs 1977'de vizyona giren "Star Wars" filmi, Haziran 1977'de vizyona giren "Sorcerer" filmini geride bırakmış. Dolayısıyla beklenen gişeyi sağlayamamış. 1977 yazında yalnızca 9,9 milyon dolar hasılat elde etmiş. Star Wars ise bu filmin yarısına mal olmuş, yani yaklaşık 11 milyon dolar.

Zamanla, yönetmenler ve sinema camiası filmi başarılı bulmuştur.

Kaynaklar:

JoBlo Originals, "WTF Happened to Sorcerer (1977)?", 14 Mayıs 2023, https://youtu.be/l2ZEtEKIDK8

https://www.sinefil.com/title/9yv5epg

"Sorcerer" Filminde "Sorcerer" ve "Lazaro" Adlarının Kullanılmasının Nedenleri

William Friedkin'in yönettiği 1977 yapımı gerilim filmi "Sorcerer", Georges Arnaud'un "Le Salaire de la peur" (Korkunun Ücreti) adlı romanından uyarlanmış, sürükleyici ve nihilist bir aksiyon-gerilim örneğidir.Başlangıçta eleştirel ve ticari bir başarısızlık olarak kabul edilse de, zamanla önemli bir eleştirel yeniden değerlendirmeye tabi tutulmuş ve sıklıkla gözden kaçmış bir başyapıt olarak övülmüştür.Bu durum, filmin yeniden keşfi ve takdiri, "Lazaro" etkisine benzer bir durum yaratmıştır. Bu rapor, filmdeki iki önemli kamyonun neden "Sorcerer" ve "Lazarus" olarak adlandırıldığını inceleyecektir. İsimlerin kelimenin tam anlamıyla kökenleri, yönetmenin açık niyetleri ve bu seçimlerin filmin kasvetli anlatısı içindeki zengin sembolik anlamları bu raporda ele alınacaktır.

Filmde, oldukça dengesiz nitrogliserin yüklü tehlikeli bir yolculukta kullanılan iki kamyonun merkezi bir rolü bulunmaktadır. Bu kamyonlar sadece birer araç olmanın ötesine geçerek filmin temalarını somutlaştıran neredeyse karakterler haline gelmiştir. İzleyiciler, bu kamyonların "Sorcerer" ve "Lazarus" olarak adlandırıldığını bilmektedir ve "Sorcerer" adı bazen filmde Fransızca karşılığı olan "Sorcier" olarak da görülmektedir. İki kamyonun da adlandırılması, iki sürücü çiftinin paralel yolculuklarını ve kaderlerini vurgulamaktadır. Bu durum, anlatıdaki farklılaşmayı ve filmin temalarının potansiyel olarak zıt yönlerini işaret etmektedir.

Yönetmen William Friedkin, Güney Amerika'daki (çeşitli kaynaklarda Ekvador ve Dominik Cumhuriyeti belirtilmektedir) mekan keşifleri sırasında kargo kamyonlarının sıklıkla kişisel veya etkileyici isimlerle adlandırıldığını gözlemlemiştir. Bu gerçek dünya kültürel unsuru, filmdeki kamyonlara isim verme kararının ilk ilham kaynağı olmuş ve filme bir dereceye kadar özgünlük katmıştır. Friedkin, "Lazarus" adının kökenini açıklarken, bu ismin doğrudan İncil'deki figürden ilham aldığını belirtmiştir. "Lazaro" (Lazarus'un İspanyolca/İtalyanca akrabası) yönetmenin ilk tercihi olmuştur. İncil'deki Lazarus hikayesindeki ölüm ve yeniden diriliş temaları, Friedkin'in başlangıçtaki kavramlaştırmasında önemli bir yere sahip olmuştur. Hatta "Lazaro" adının tüm film için potansiyel bir başlık olarak da düşünüldüğü belirtilmektedir. Bu durum, Lazarus adının ve onunla ilişkili temaların sadece bir kamyonla sınırlı kalmayıp tüm anlatıyı kapsayabileceğini düşündürmektedir. "Sorcerer" adının ilham kaynağı ise biraz daha dolaylıdır. Friedkin, "Lazaro"ya karar verdikten sonra uygun bir ikinci isim bulmakta zorlanmıştır. Sonunda, Miles Davis'in "Sorcerer" adlı albümünden ilham almış ve albümün "sürükleyici ritimleri ve keskin trompet soloları"ndan etkilenmiştir. Kamyonun üzerine "Sorcier" olarak, yani büyücü anlamına gelen kelimenin Fransızca karşılığı yazılmıştır. Caz albümünden alınan bu ilham, yaratıcı kararların sıklıkla sezgisel ve çok yönlü olabileceğini göstermektedir. Fransızca yazım ise filmin Fransız kökenlerine ince bir gönderme ve gizemli bir hava katmaktadır. Friedkin ayrıca "Sorcerer" adının, önceki başarılı filmi "The Exorcist"e kasıtlı ancak belki de yanlış yönlendirilmiş bir gönderme olarak seçildiğini de belirtmiştir. Bu durum, ticari kaygılarla sanatsal vizyon arasındaki gerilimi ortaya koyan, sonuçta ters tepmiş olabilecek sinik veya kendini bilen bir pazarlama stratejisini gözler önüne sermektedir.

Friedkin, "Sorcerer" başlığını (ve dolayısıyla kamyonun adını), kaderin güçlü bir metaforu olarak yorumlamıştır. Yönetmen, filmin bağlamında "kötü büyücünün kader" olduğunu açıkça ifade ederek, karakterlerin üzerinde asılı duran önceden belirlenmiş ve kaçınılmaz bir yazgı duygusunu vurgulamıştır. Bu yönetmen niyeti, "Sorcerer" kamyonunun önemini anlamak için temel bir bakış açısı sunmaktadır. Kamyon, karakterlerin hayatlarını yöneten umursamaz ve potansiyel olarak kötü niyetli güçleri somutlaştırmaktadır. Filmin anlatısı da bu fatalizm temasını güçlendirmektedir. Karakterlerin hepsi, suçlu geçmişleri olan, sefil bir ortamda sıkışıp kalmış ve görünüşte hiçbir çıkış yolu olmayan umutsuz adamlardır. Bu ilk durumları, hayatlarının zaten talihsizlik ve kontrol eksikliği tarafından yönetildiğini göstermektedir. Tehlikeli yolculuğun kendisi de öngörülemeyen tehlikeler ve zorluklarla doludur ve karakterlerin dış güçlere karşı savunmasızlığını vurgulamaktadır. Dengesiz dinamit, tehlikeli arazi ve şiddetli hava koşulları, her an müdahale etmeye hazır kaderin aracıları gibi davranmaktadır. Özellikle köprü sahnesi bunun önemli bir örneğidir. Filmin kasvetli ve sonuçta çoğu karakter için ölümcül olan sonu, kaderin, bir büyücü gibi, son sözü söylediği fikrini pekiştirmektedir. Hatta tek kurtulanın kaderi bile belirsiz ve potansiyel olarak acımasız bırakılarak , kaçınılmaz yazgı teması güçlendirilmektedir. "Sorcerer" kelimesinin, genellikle kötü niyetle büyü yapan birini ifade eden anlamı da dikkate alındığında , bu durum Friedkin'in kaderi "kötü büyücü" olarak tanımlamasıyla örtüşmekte ve karakterlere karşı aktif olarak çalışan güçlü, görünmeyen bir gücü ima etmektedir. Reddit tartışmalarında "sorcerer" kelimesinin kader ve doğuştan gelen güçle ilişkilendirilmesi de , bu terimin Friedkin tarafından yapılan metaforik kullanımını desteklemektedir. Bazı yorumlar, büyücülüğün kaderi manipüle etmeyi veya doğuştan gelen büyülü yeteneklere sahip olmayı içerdiğini belirtmektedir. Bu daha geniş anlayış, yönetmenin başlık ve kamyon adı seçiminin tematik olarak uygun olduğunu göstermektedir.

"Lazarus" adı ise, İsa'nın dört gün sonra mucizevi bir şekilde ölümden dirilttiği yakın arkadaşı Bethany'li Lazarus'un derin İncil anlatısını akla getirmektedir. Bu hikayede diriliş, ölümün üstesinden gelme ve ilahi gücün gösterilmesi gibi merkezi temalar vurgulanmaktadır. "Lazarus" adı, bir kamyona uygulandığında bu güçlü temaları hemen akla getirmekte ve potansiyel bir anlam katmanı oluşturmaktadır. Diriliş ve ikinci bir şans temaları, Sorcerer'daki karakterlerin umutsuz durumlarıyla ilişkilendirilebilir. Tehlikeli görev, onlara geçmiş hayatlarından kaçmak ve Porvenir'den ayrılmak için yeterli parayı kazanmak için potansiyel bir çıkış yolu sunmaktadır, bu da mevcut zor durumlarından metaforik bir dirilişi temsil etmektedir. "Lazarus" kamyonu, bu kırılgan yeni başlangıç umudunu, potansiyel bir yeniden doğuşa giden araçlarını simgeleyebilir. Ancak filmin genel nihilist tonu göz önüne alındığında , bu "diriliş" nihayetinde yanıltıcı olabilir veya yıkıcı bir bedelle gelebilir. Bu isim aynı zamanda bir ironi duygusu da taşıyabilir, kaçışın sahte vaadini ve acımasız kaderlerinin kaçınılmazlığını vurgulayabilir. Friedkin'in filmin restorasyonunu Lazarus'un dirilişine benzetmesi de dikkat çekicidir. Yönetmen, Sorcerer'in yeniden keşfedilmesini ve restore edilmesini, neredeyse unutulmuşluktan geri dönüşünü vurgulayarak "Lazarus benzeri bir yeniden doğuş" olarak tanımlamıştır. Bu meta-gönderme, "Lazarus" adı ile kaybolan ve sonra yeniden canlanan bir şey fikri arasındaki bağlantıyı daha da güçlendirmektedir. Hıristiyan teolojisinde Lazarus'un iyileşme ve yenilenmenin koruyucu azizi olarak sembolik yorumları da bulunmaktadır. Film açıkça dini olmasa da, hayatta kalma ve değişim potansiyeli temalarını ele almaktadır ve bu da Lazarus'un bu daha geniş yorumlarıyla ince bir şekilde örtüşebilir. Lazarus'un içsel bir bilinçliliği veya ruhsal uyanışı temsil eden metafizik yorumları da bulunmaktadır. Bu, karakterlerin işkence gören geçmişlerinden kurtuluş veya bir kurtuluş için altta yatan arzularıyla bağlantılı olabilir.

"Sorcerer" başlığı, özellikle Friedkin'in doğaüstü korku filmi The Exorcist'teki başarısının ardından, ilk izleyicileri muhtemelen yanıltmıştır. Birçok izleyici, geleneksel anlamda doğaüstü unsurlar, büyü veya sihir içeren bir film beklemiştir. Bu beklenti ile filmin gerçekçi ve kasvetli atmosferi arasındaki uyumsuzluk, başlangıçtaki gişe başarısızlığına önemli ölçüde katkıda bulunmuştur. Friedkin'in kendisi de bu yanıltıcı beklentiler nedeniyle başlığın "yanlış yönlendirilmiş" olabileceğini kabul etmiştir. Bu yönetmen pişmanlığı, başlığın filmin ilk ticari performansı üzerindeki olumsuz etkisini doğrulamaktadır. "Ballbreaker" ve "Dynamite" gibi alternatif çalışma başlıkları ve Friedkin'in nihayetinde "Sorcerer"ı seçme gerekçesi de önemlidir. Yönetmen, bir kamyonun üzerinde "Sorcerer" yazısını görmüş ve bunun filmin kaderin kötü niyetli bir güç olarak temasına uygun olduğunu düşünmüştür. Bu durum, Friedkin'in, izleyici kafa karışıklığı pahasına bile olsa, başlığın güçlü tematik niyetini vurgulamaktadır.

Sonuç olarak, "Sorcerer" ve "Lazarus" kamyon adlarının kullanılmasının çok yönlü nedenleri bulunmaktadır. "Sorcerer", Miles Davis albümünden ilham almış ve karakterlerin kaderlerini dikte eden görünmeyen ve sıklıkla acımasız bir güç olan kaderin güçlü bir metaforu olarak hizmet etmektedir. Fransızca yazımı olan "Sorcier" ise filmin kökenlerine ince bir gönderme yapmaktadır. Doğrudan İncil'deki figüre atıfta bulunan "Lazarus" ise, filmin yaygın kasveti arasında yeniden diriliş, zorluklara karşı hayatta kalma ve umutsuzca ikinci bir şans umudu temalarını akla getirmektedir. Filmin başlığı olarak düşünülmesi, tematik önemini daha da vurgulamaktadır. Friedkin'in "Sorcerer" için açık niyeti ve "Lazarus"un karakterlerin durumu ve filmin kendi yeniden keşif tarihi ile potansiyel sembolik yankısı bu seçimleri anlamamıza yardımcı olmaktadır. Bu özenle seçilmiş isimler, başlık başlangıçta izleyicileri beklenmedik bir yola sürüklese bile, filmin zengin anlam katmanlarına katkıda bulunmaktadır.

Özellik	"Sorcerer" Kamyonu	"Lazarus" Kamyonu
İsim Kökeni	Miles Davis'in Sorcerer albümü (Fransızca yazımı: "Sorcier")	İncil'deki Bethany'li Lazarus figürü (İspanyolca/İtalyanca akrabası: "Lazaro")
Friedkin'in Niyeti	Karakterlerin kaderlerini kontrol eden "kötü bir büyücü" olarak kaderi temsil eder. Başlık kendisi, The Exorcist'e kasıtlı (ancak belki de yanlış yönlendirilmiş) bir göndermeydi.	Filmin başlığı olarak düşünülmesi yoluyla ima edilen tematik önem. Ölüm ve yeniden diriliş temalarını çağrıştırır.
Sembolik Anlamı	Acımasız ve sıklıkla zalim kaderin somut örneği; görevlerinin öngörülemez ve tehlikeli doğası; ölümün sürekli varlığı.	Geçmişten kaçış veya ikinci bir şans umudunun sembolü; mevcut zor durumlarından metaforik bir diriliş; filmin kasvetliliği göz önüne alındığında potansiyel ironi; filmin restorasyon yoluyla kendi "yeniden doğuşu" ile bağlantı.
Görsel Temsil	Ağır şekilde modifiye edilmiş M211 askeri aracı, muhtemelen Ford ızgarasıyla, buharıyla neredeyse şeytani görünüyor.	Erken 50'lerden kalma standart GMC M211 ABD askeri kargo kamyonu.

Sorcerer (1977)

"Sorcerer" Filminde "Sorcerer" ve "Lazaro" Adlarının Kullanılmasının Nedenleri

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

İletişim

Google Tablolarda Script İle Satır Silmek

Siccin 3: Cürmü Aşk